مبانی شخصیت و شخصیت پردازی رمان های پیشامدرن، مدرن و پسامدرن ادبیات فارسی

thesis
abstract

چکیده مبانی شخصیت و شخصیت پردازی رمان های پیشامدرن، مدرن و پسامدرن ادبیات فارسی مجید جلاله وند آلکامی انسان گره گاه، دال اصلی و در عین حال دال شناور و سیال نوع ادبی رمان است. رمان از انسان سخن می گوید و به دغدغه های انسان امروز پاسخ می دهد. انسان رمان، شخصیت نامیده می شود. این رساله به بررسی مبانی شخصیت و شخصیت پردازی رمان های پیشامدرن، مدرن و پسامدرن ادبیات فارسی می پردازد. نقط? عزیمتِ این پژوهش در بررسی شخصیت پردازی رمان های فارسی بر نظری? گفتمان لاکلائو موفه و نیز تحلیل پساساختگرایان? لاکان از سوژه؛ یعنی گذار سوژه از ساحت وحدت ِدوسوی? کودک و مادر ِدورانِ پیشاادیپی به نظم نمادین و نام و قانون پدراستوار است. شخصیت، گره گاه و نقط? کانونی و محل مناقش? رمان های پیشامدرن، مدرن و پسامدرن فارسی است. هریک از این جریان ها تلاش می کند با ایجاد بست و طرد چندمعنایی، آن را در قلمرو خاص خود مفصل بندی کند. رمان های برتر پیشامدرن و نیز گفتمان های غالب روشنفکریِ پس از کودتای 28 مرداد ـ در اوج بحران رویارویی با غرب و فروپاشی گره گاه ها، خاطره های قومی و ملی و نام و قانون پدر و نیز مبارزه با نظام خودکامه ـ بر محور چهره های اسطوره ای و شخصیت های بزرگ؛ به عبارتی دیگر، قهرمان مفصل بندی می شوند. قهرمان در این رمان ها تجسم نام و قانون پدر است؛ به تردید شخصیت های پراکند? پیرامون خود پایان می دهد؛ رابط? ازهم گسیخت? فرد و جمع را پنهان و تمامیت ذهن و عین عصر حماسی را احیا می کند و نهایتاً ساخت جتماعی را ممکن می سازد. اما رمان مدرن ـ که با بوف کور هدایت در سال 1315 آغاز می شود و در ده? چهل رواج می یابد ـ حکایت دوپارگی سوژه و ابژه و داستان گذار است؛ گذار انسان و جامع? ایرانی از وحدت خیالی ذهن و عینِ دنیای سنت به دنیای مدرن. در این رمان ها، نام پدر گره گاه منسجمی نیست که به آشفتگی شخصیت ها پایان دهد؛ از این رو، تحقق تمامیت در چرخ? دال های سیال نظم نمادین به تعویق می افتد. شکست و ناکامی در فرآیند هویت یابی، موجب ظهور شخصیت های مضطرب، مظنون و خودمحور پارانوئیدی می گردد که سرگذشت گریزناپذیر آن ها، امکان احیای هویت جمعی دنیای سنت را انکار و تنهایی ها، بی قراری ها و نهایتاً شکل گیری جامع? فردی را برجسته می کند. برخلاف شخصیت های بسته و منسجم پیشامدرن و پارانوئیدی مدرن، بن معناهای شیزوفرنیک در شخصیت پردازی رمان پسامدرن برجسته می شود. سوژه های شیزوفرنیک را «ماشین های میل گر» نامیده اند. میل نیرویی است پیشازبانی و انقلابی. شخصیت های رمان پسامدرن فارسی چون ماشین های میل گر شیزوفرنیک از مرزبندی ها فراتر می روند و کثرت گرایی، سیلان و صیرورت بی پایان را رواج می دهند. آن ها نه تنها نام و قانون پدر را درونی نمی کنند، بلکه بر گره گاه ها، کلان روایت ها و مراکز قدرت می شورند تا نشان دهند که هیچ مرجع غایی و مدلول استعلایی وجود ندارد. در این رمان ها، اعتماد و اعتقاد به شخصیت های بزرگ، اصالت مولف و نام و قانون پدر از دست می رود. واژه های کلیدی: رمان، پیشامدرن، مدرن، پسامدرن، شخصیت، گفتمان، رویکرد لاکان

similar resources

بررسی شخصیت پردازی زنان در رمان «هرس»

هدف پژوهش حاضر بررسی شخصیت پردازی زنان در رمان «هرس» از نسیم مرعشی می باشد. جامعه در این تحقیق شامل شخصیت های زنان در رمان مذکور می باشد. مقاله­ی حاضر، به شیوه ی تحلیلی – توصیفی، در ابعاد گوناگون، به بررسی شخصیت پردازی زنان در رمان «هرس» پرداخته است. در این اثر داستانی، نسیم مرعشی با استفاده از فضاهای متعدد روایی، سرنوشت یک خانواده­ی جنگ زده ‌را در دوره‌ی زمانی طولانی روایت می‌کند. نتایج حاکی ا...

full text

از شخصیت درختی تا شخصیت ریزومی تبیین تفاوت‌های شخصیت‌های داستان‌های کلاسیک، مدرن و پسامدرن

شخصیت داستانی در تعیین و تبیین تفاوت‌های داستان‌های کلاسیک، مدرن و پسامدرن نقش برجسته‌ای دارد. داستان کلاسیک قهرمان محور و دارای شخصیت‌هایی مقتدر و متمرکز است که داستان حول آن شخصیت‌ها می‌چرخد. در داستان مدرن با نوعی سوبژکتیویته مواجه هستیم و شخصیت، جهان را بین خود و دیگری تقسیم می‌کند اما در داستان پسامدرن شخصیت از مرکز به حاشیه رفته و تمایزی میان خود و دیگری قائل نیست. نقش هویت که در داستان م...

full text

شخصیت های رمان پسامدرن: جوشش اصالت وجود

در این مقاله با مقایسه دو ویژگی به ظاهر متناقض در شخصیت های داستان پسامدرن، سعی در ریشه یابی این تناقض در وضعیت اجتماعی پسامدرن شده است. شخصیت های داستان پسامدرن، شخصیت هایی شورشی گری و طبق اصلاحات داستان نویسی «فضول» هستند. این شخصیت ها بر مقدرات خود و اثر، حاکم هستند و گاه مسیر داستان را برخلاف میل نویسنده رقم می زنند. این امر با ویژگی دیگر این شخصیت ها، یعنی بی هویتی و یا چند هویتی بودن آنان...

full text

شیوه‌های شخصیت پردازی در رمان«اصل و فصل» سحر خلیفه

چکیده عنصر شخصیت یکی از عناصر مهم و اساسی در ادبیّات داستانی است که نویسنده از طریق آن اندیشه‌ها و عواطف خود را به نمایش می‌گذارد.رمان«اصل و فصل» سحر خلیفه از جمله رمان‌هایی است که حضور شخصیت در آن بسیار پررنگ است و نویسنده برای معرفی شخصیت‌های آن از هر دو شیوۀ شخصیت پردازی مستقیم و غیرمستقیم استفاده کرده است. در شیوۀ مستقیم،خلیفه از دو روش استفاده می‌کند؛در مورد شخصیت‌های اصلی،او خود به معرفی آ...

full text

شخصیت و شخصیت پردازی در رمان نخل ها و آدم ها

یکی از عناصر کلیدی و بسیار تعیین کننده در داستان نویسی امروزی پرداختن به شخصیت و شخصیت پردازی است. اشخاص ساخته شده ای راکه در داستان و نمایشنامه ظاهر می شوند شخصیت می نامند و شخصیت؛ در اثر روایتی یا نمایشی، فردی است که کیفیت روانی و اخلاقی او، در عمل وی و در آنچه می گوید و می کند، وجود داشته باشد. خلق چنین شخصیت هایی را که برای خواننده در حوزه داستان و رمان مثل افراد واقعی جلوه می کنند شخصیت پر...

full text

شخصیت و شخصیت پردازی در مقامات حریری

شخصیت، در مقامات حریری، عنصر اصلی و محور همة مقامات است. شخصیت­های اصلی، در غالب مقامات، ایستا به نظر می­رسند اما به سبب حرکت رو به رشد با فراز و نشیب­ و تغییرات فکری، روحی، اعتقادی و فیزیکی، از مقامه نخست تا مقامه آخر به عنوان یک داستان بلند، شخصیت­هایی پویا به حساب می­آیند. شخصیت­های فرعی در مقامات حریری، شخصیت­هایی ساده و ایستا هستند که به ندرت تا حد شخصیت اصلی پیش می­روند و به جای آنها ایفا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گیلان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023